رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت که خودکشی در ایران به دلیل مشهود تر شدن در ماه های اخیر حساسیت جامعه را افزایش داده است. در ایران تقریبا درهر سال ۴ هزار خودکشی اتفاق می افتد که همین آمار نیز برای ما بالااست، ضمن اینکه خودکشی های پنهانی نیز وجود دارد که ثبت نمی شوند.
به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از شفقنا، خودکشی یکی از پدیده ها و آسیب های اجتماعی است که در چند ماه اخیر پر رنگ تر و مشهود تر نمود پیدا کرده و همین امر سبب شده که نسبت به سال های گذشته حساسیت جامعه را بیشتر به خود جلب کند اما با این وجود به گفته صاحب نظران هنوز در ایران این پدیده به نقطه بحرانی خود نرسیده و در روند حرکتی جامعه اختلالی ایجاد نکرده است.
نشستی با عنوان «خودکشی و افکار عمومی جامعه ایرانی؛ واکنش ها و پیامدها» با حضور رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران و مدیرکل دفتر امور آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) برگزار شد.
موسوی چلک: نا امیدی؛ زمینه ساز خودکشی
سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این نشست بیان کرد: “نا امیدی یکی از مولفه های زمینه ساز خودکشی برای افراد است. مشخصه های جامعه ما در این زمینه امیدوار کننده نیستند. در کشور ما رضایت اجتماعی، نشاط و اعتماد پایین است اما خشونت بالاست. از نظر پیشرفت وسرمایه اجتماعی نیز وضعیت خوبی نداریم. غمگینی و اختلال روانی زیاد در یک جامعه نشان می دهد که آن جامعه با نشاط نیست”.
وی تاکید کرد: “ما برای رفع مشکلات متکی به سیستم قضایی انتظامی هستیم که این، پیام خوبی نیست و نشان می دهد مدارا و تعامل در بین افراد وجود ندارد. در چنین شرایطی طبیعی است که عوارض اجتماعی داشته باشیم و خودکشی یکی از این عوارض است. بر اساس مطالعاتی که سال ها بر روی خانواده داشتیم به این نتیجه رسیدیم که نوک پیکان آسیب های ما دارد به سمت خانواده حرکت می کند. در رباطه با فضای مجازی نیز جدیدا اعلام شده که ۴۳ درصد، جرایم شبکه های اجتماعی در کشور افزایش داشته است”.
مرگ ۸۰۰ هزار نفر از مردم جهان در سال به خاطر خودکشی
موسوی چلک اظهار داشت: در کشور ما بنا به دلایل مختلف، خودکشی، جز در چند ماه اخیر به عنوان موضوعی جدی لحاظ نشده است. در ایران تقریبا از میان هر ۱۰۰ هزار نفر ۵ تا ۷ نفر دست به خودکشی می زنند، اگرچه نمی توان گفت آمار چندان دقیقی محسوب می شود چرا که سیستم ثبت دقیقی در این زمینه نداریم”.
وضعیت خودکشی در هیچ کجای دنیا مثل دره شهر ایلام بحرانی نیست
وی خاطرنشان کرد: “خوزستان، همدان، مسجد سلیمان، دره شهر ایلام و … از شهرهایی هستند که میزان خودکشی در آنها بالاست و می توان گفت وضعیت خودکشی در هیچ کجای دنیا مثل دره شهر ایلام بحرانی نیست.در سال ۲۰۱۴ اعلام شد که سالیانه ۸۰۰ هزار نفر به خاطر خودکشی می میرند و ۲۰ برابر این میزان اقدام به خودکشی می کنند که منجر به فوت نمی شود. بر اساس این آمار تقریبا ۷۵ درصد در کشورهای با درآمد متوسط و ۶۰ درصد در آسیا خودکشی رخ می دهد”.
مسائل روحی روانی، مهمترین عامل خودکشی؛ در ایران تقریبا درهر سال ۴ هزار خودکشی اتفاق می افتد
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت: “خودکشی در ایران به دلیل مشهود تر شدن در ماه های اخیر حساسیت جامعه را افزایش داده است. در ایران تقریبا درهر سال ۴ هزار خودکشی اتفاق می افتد که همین آمار نیز برای ما بالااست، ضمن اینکه خودکشی های پنهانی نیز وجود دارد که ثبت نمی شوند”.
وی معتقد است: “نمی توان گفت یک عامل به تنهایی می تواند منجر به خودکشی در افراد شود. بلکه چند عامل دخیل هستند. مسائل روحی روانی، ارتباطات اجتماعی و مهارت مقاومت و مبارزه با مشکلات از جمله مهمترین ها هستند. ما از منظر ارتباطات اجتماعی به شدت داریم فاصله می گیریم، حتی درون خانواده ها. مشکل از آنجا شروع می شود که افراد با یکدیگر حرف نمی زنند. روانشناسان برای تخلیه هیجانات فرصت گفتگو و بیان در خانواده ها را مطرح می کنند. ما حتی برای تخلیه این هیجانات صدای مشاور و خطوط ۱۴۸ و ۱۲۳ را در ایران داریم که بسیاری از افراد از وجود چنین خطوطی بی اطلاع هستند”.
بی تفاوتی اجتماعی و خودکشی
موسوی چلک اظهار داشت: “تاخیر در مداخلات نیز می تواند منجر به خودکشی یا فوت افراد شود. ما نخواستیم باور کنیم که امور اجتماعی جزو الویت های ماست. شعار می دهیم ولی تا به امروز در عمل خروجی نداشتیم. شاید در بحث خودکشی یکی از موضوعاتی که باید آن را جدی بگیریم این است که به آن نگاه سیاسی نداشته باشیم”.
وی معتقد است که بی تفاوتی اجتماعی مولفه دیگری در رخ دادن خودکشی است که در جامعه رواج دارد و در کشوری که حمایت روانی و اجتماعی کم شود حتما عارضه اجتماعی ایجاد خواهد شد، به همین دلیل انزوا و افسردگی از عواملی است که اگر در رفتارهای یک فرد بروز داشته باشد می توان به اینکه ممکن است او دست به خودکشی بزند شک کرد.
موسوی چلک ضمن بیان اینکه موضوع خودکشی در ایران بحران نیست و خللی در حرکت کلان جامعه ایجاد نکرده است گفت: “رسانه ها درمورد خودکشی برخورد چندگانه دارند و گاهی باعث یادگیری و جلب توجه می شوند. بخشی از خودکشی یادگیرانه است. در بهمن ۷۲ در یکی از مناطق کشور در عرض یک ماه ۴۵ خودکشی با قرص برنج رخ داده بود و دلیلش این بود که یادگیری اتفاق افتاده بود”.
کردونی: در بیان مسائل اجتماعی واقع بین باشیم
روزبه کردونی مدیرکل دفتر امور آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز اظهار داشت: “خودکشی مسئله امروزِ ایران نیست و سال هاست که تمام دنیا با آن درگیر هستند. ما نه فقط در خودکشی بلکه در هر مسئله ای باید سه قید را رعایت کنیم. بدانیم کشورهای دیگر در برخورد با این مقولات تجربه دارند. زیاد نا امید نشویم وتصور نکنیم که تنها ما و فقط در این برهه زمانی درگیر این پدیده شده ایم و واقع بین باشیم. وقتی در مسائل اجتماعی واقع بینی حاکم نشود سیاست گذار را به اشتباه می اندازد و حساسیت را نیز در میان مردم از بین می برد”.
افزایش ۶۰ درصدی خودکشی در ۴۵ سال گذشته
وی نیز با تاکید بر اینکه سالیانه ۸۰۰ هزار تا یک میلیون خودکشی در جهان ـ تقریبا یک نفر در هر دقیقه ـ اتفاق میفتد بیان کرد: “در ۴۵ سال گذشته خودکشی در جهان ۶۰ درصد افزایش داشته است و بیشترین سن ۱۵ تا ۲۹ سال بوده است”.
کردونی با اشاره به الگوهای متفاوت خودکشی در سرتاسر جهان خاطرنشان کرد: “در تمام دنیا خودکشی در شهربیشتر است برخلاف چین که در روستا بیشتر است. در دنیا مردان بیشتر از زنان دست به خودکشی می زنند اما در ایران همانند هند و سنگاپور تقریبا با درصد کمی تفاوت برابر هستند. در رابطه با الگوی سنی نیز در کشورهایی که نرخ خودکشی در آنها بالاست میانسالان بیشتر خودکشی می کنند اما در ایران همانند تایلند و نیوزلند جوانان بین ۲۰ تا ۳۰ سال دست به این اقدام می زنند”.
رشد اقدام به خودکشی نسبت به فوت ناشی از آن
وی یادآور شد: “در چند سال اخیر مطالعات نشان داده که نرخ مرگ و میر ناشی از خودکشی رو به کاهش است اما نرخ اقدام به خودکشی رو به افزایش است. در ایران سال ۹۲ نسبت به ۹۱ ، خودکشی ۱۲ درصد رشد داشته اما سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ یک درصد رشد داشته است”.
وی اظهار داشت: “اینکه می گویند در غرب کشور خودکشی یک مسئله بحرانی است این اتفاق برای امروز نیست برخی از استانها قبل از انقلاب هم نرخ خودکشی بالایی داشتند. ما موفق نشدیم نرخ مرگ و میر ناشی از خودکشی را در مناطق شناخته شده کاهش دهیم یا کنترل کنیم و این ضعف ما رانشان می دهد. در زمینه پدیده خودکشی محتاج برنامه نیستیم بلکه محتاج سیاست هستیم. در برخورد با مسائل اجتماعی نگاه ملی نداریم و رویکردهایمان دقیق نیست. هیچکدام از نقش آفرینان ما در عرصه های اجتماعی و در رابطه با آسیب ها نقش خود را به خوبی ایفا نکردند و تا زمانی که همفکری و همکاری رخ ندهد، جزئی نگر نشویم و سیاستی در زمینه آسیب ها نداشته باشیم مشکلی حل نمی شود. در بحث آماری نیز در کشور باید اتفاق مهمی رخ دهد دوره اکتفا کردن به داده های کمی گذشته و لازم است که حتما داده های کیفی هم داشته باشیم تا بتوانیم اهداف را پیش ببریم”.
